Odzyskiwanie wody deszczowej – jak to robić?

Zbieranie i wykorzystywanie deszczówki jest jednym ze sposobów na oszczędzanie wody używanej zarówno w indywidualnych gospodarstwach domowych, jak i różnego rodzaju przedsiębiorstwach. Takie rozwiązanie daje nie tylko korzyści środowiskowe, ale również ekonomiczne, związane m.in. z ograniczeniem kosztów zakupu wody przeznaczonej do podlewania.

Jak zbierać i retencjonować deszczówkę?

Zbieranie deszczówki w gospodarstwie domowym opiera się na wykorzystaniu do tego celu różnego rodzaju zbiorników, zarówno otwartych, jak i zamkniętych. W domach jednorodzinnych deszczówkę, a także wodę z topniejącego na dachach śniegu, gromadzi się zazwyczaj w umieszczonych na powierzchni ziemi lub zakopanych w ziemi zbiornikach, do których spływa ona z rynien dachowych. Na niedużych działkach można zainstalować specjalne, naziemne zbiorniki na deszczówkę o kształcie zbliżonym do prostopadłościanu lub walca. Dzięki temu łatwo jest je wpasować w bryłę budynku, a ponadto zamaskować elementami aranżacji przestrzeni, takimi jak pergole czy kratki, po których będą pięły się posadzone rośliny. Innym rozwiązaniem jest kupno zdobionego zbiornika, który nie będzie szpecił otoczenia.

Rzadko stosowaną opcją jest umieszczanie kontenera w piwnicach budynku. Rezerwuary na deszczówkę wykonane są najczęściej z nieprzezroczystego tworzywa sztucznego. Zdecydowanie nie poleca się używania zbiorników metalowych, ponieważ woda opadowa może mieć niskie pH, co przyczynia się do przyspieszonej korozji takiego rezerwuaru. Zazwyczaj pomiędzy rynnami a zbiornikiem umieszcza się filtry, które chronią skutecznie go przed zanieczyszczeniami mogącymi spływać z dachu. Woda zazwyczaj dostarczana jest do kontenera rurą zbiorczą, która zbiera wodę z kilku rynien, choć takie rozwiązanie jest najczęściej stosowane w przypadku zbiorników podziemnych. Jeśli decydujemy się na rezerwuary powierzchniowe, woda może być dostarczana do nich bezpośrednio z rynny lub za pomocą podłączonego do niej zbieracza, zaopatrzonego w filtry, najlepiej samooczyszczające.

Zbieracze wody z rynien powinny być podłączane do zamkniętych szczelnie zbiorników, ponieważ jeśli w wyniku długotrwałych opadów pojawi się nadmiar wody, zostanie ona odprowadzona rynną do odpływu, a tym samym nie przeleje się przez brzegi zbiornika. Z kolei duże rezerwuary na wodę, szczególnie podziemne, są fabrycznie wyposażone w przelew, który odprowadza nadmiar wody na zewnątrz – w tym celu można wykorzystać promowane ostatnio oczko wodne, studzienkę zbiorczą drenażu rozsączającego lub w ostateczności kanalizację deszczową. Szczególnie warto zainteresować się dwoma pierwszymi rozwiązaniami, ponieważ mogą one znacznie ograniczyć koszty związane z opłatami za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej, z którymi obecnie muszą się borykać właściciele większych działek (wg Prawo wodne (Dz.U. z 2018 r. poz. 2268), a którymi w przyszłości mogą zostać również objęci właściciele mniejszych parceli.

Wodę opadową można zbierać do otwartych zbiorników wodnych, takich jak wspomniane wyżej oczko wodne, sadzawka lub staw. Woda zbierana w takich zasobnikach zazwyczaj będzie używana jedynie do podlewania, ponieważ jest ona narażona na zanieczyszczenie, np. owadami czy nanoszonymi przez wiatr liśćmi. W otwartym zbiorniku można zbierać wodę z zabetonowanych lub wyasfaltowanych placów, podjazdów oraz z dróg. Dzięki temu nie trzeba będzie jej szybko odprowadzać do instalacji kanalizacyjnych, lecz powoli będzie ona wsiąkała w glebę lub zostanie wypompowana do podlewania, np. z użyciem pomp zanurzeniowych do wody niezanieczyszczonej, zaopatrzonych w wyłącznik pływakowy.

Kolejnym sposobem na uchronienie deszczówki przed szybkim spływem jest jej rozprowadzenie po ogrodzie albo innym terenie za pomocą drenażu rozsączającego. W najprostszej wersji będą to perforowane rury drenażowe, podłączone przez filtr do rur spustowych i umieszczone bezpośrednio w glebie. Obecnie jednak częściej stosowane są studnie zbiorcze gromadzące wodę opadową, która dopiero z nich zostaje wyprowadzana do drenażu.

Jakie korzyści daje zbieranie deszczówki?

Zbieranie deszczówki pozwala na ograniczenie zużycia wody używanej w gospodarstwie nawet o połowę. Zebrana woda deszczowa doskonale nadaje się do spłukiwania toalet, podlewania ogrodu oraz prac porządkowych koło domu, a po przefiltrowaniu można też wykorzystać ją do prania i płukania ubrań. Stosowanie deszczówki w domu warto wziąć pod uwagę już w momencie projektowania lub budowania domu, ponieważ wymaga ona osobnej instalacji wodnej, w której woda deszczowa nie miesza się z tą wodociągową. Dopiero taką instalacją woda jest tłoczona do spłuczki czy pralki w domu. Do tego typu celów doskonale sprawdzą się bezzbiornikowe zestawy hydroforowe, które będą automatycznie napełniały opróżniane zbiorniki oraz dostarczały wodę do pracującej pralki. By stosować wodę do podlewania, wystarczy użyć odpowiedniej pompy zanurzeniowej, choć dobrze by było zaopatrzyć się w filtr, który pozwoli ochronić sprzęt nawadniający przed zanieczyszczeniami znajdującymi się w wodzie. Do pobierania wody z małych zbiorników na powierzchniowych doskonale nadadzą się pompy do deszczówki, które można łatwo przenosić, a dzięki temu, że są fabrycznie zaopatrzone w szybkozłącze na końcu rury wyprowadzającej, łatwo można podłączyć do nich wąż ogrodowy.

Warto również przeczytać:

Jak sterować nawadnianiem? 
Czy warto kupić robota koszącego?