Rodzaje systemów nawadniających
Sposób działania poszczególnych mechanizmów nawadniających będzie się różnił w zależności od konkretnej uprawy, zapotrzebowania roślin na wodę, gleby oraz warunków środowiskowych, wpływających na wytracanie wilgoci (takich jak choćby intensywne parowanie wody). Ogromne znaczenie będzie miała również jakość zainstalowanego systemu oraz koszty jego eksploatacji.
Bazując na powyższych wyznacznikach dzielimy systemy nawadniające na następujące rodzaje:
System imitujący naturalne opady atmosferyczne
Najpopularniejszy ze wszystkich systemów nawadniających. Oparty na sieci zraszaczy system pielęgnacji ogrodu może być zastosowany na każdym rodzaju powierzchni – niezależnie od jej charakterystyki i wielkości. Znakomicie sprawdzi się zarówno w przydomowym ogródku, jak i na polach uprawnych.
Zaletą tego typu systemu nawadniającego jest niski koszt instalacji oprzyrządowania oraz ograniczenie kosztów eksploatacji systemu poprzez efektywne wykorzystanie doprowadzanej do niego wody.
Kiedy stosować zraszacze?
Instalacje świetnie sprawdzą się zarówno w przypadku przydomowych trawników, jak i większych terenów miejskich i przemysłowych. Z powodzeniem możemy je wykorzystać także do deszczowania gęstych rabat i sadów. W wielu przypadkach deszczowanie upraw może mieć bardzo pozytywny wpływ na ich stan – przykładowo zraszając jabłonie znacznie ograniczamy prawdopodobieństwo zainfekowania uprawy przez grzyby i wystąpienia innych nieprawidłowości.
Zraszanie nie jest jednak wskazane dla podatnych na uszkodzenia mechaniczne roślin o delikatnej, wrażliwej budowie. Ryzykujemy wtedy nie tylko naruszeniem powierzchni samej rośliny, ale także ich odparzeniem spowodowanym zalegającą wodą, stopniowo podgrzewaną przez słońce.
Rozwiązanie odpowiednie tylko dla niektórych rodzajów roślinności
Możemy zatem bez większych obaw zastosować zraszanie do każdego z naszych trawników, jednak przed zainstalowaniem go na rabatach kwiatowych dokładnie zweryfikujmy, czy jest to rodzaj nawadniania odpowiedni dla naszych roślin. Pamiętajmy przy tym choćby o ryzyku wystąpienia erozji gleby czy możliwości utraty dużych ilości wody w związku z nie dość precyzyjnym jej dozowaniem. Nie bez znaczenia pozostają tutaj również takie czynniki jak ukształtowanie terenu czy naturalne warunki atmosferyczne.
Nie należy jednak korzystać ze zraszania w przypadku delikatnych roślin, które mają wrażliwą budowę. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że rośliny zostaną mechanicznie uszkodzone, bądź zalegająca na ich powierzchni woda zostanie podgrzana przez słońce, co doprowadzi do odparzeń. O ile w trawniku stosowanie zraszaczy jest praktycznie uzasadnione w 100%, to w przypadku rabat musimy pamiętać o możliwości zajścia zjawiska erozji gleby oraz o dużej stracie wody związanej z mniej precyzyjnym dozowaniem, ukształtowaniem terenu oraz występowaniem ewapotranspiracji.
Rozróżniamy następujące kategorie instalacji zraszających:
Zraszacze statyczne
Zraszacze o małym zasięgu, stosowane przede wszystkim do nawadniania niewielkich powierzchni o nieregularnym kształcie. Ze względu na elastyczność instalacji znakomicie sprawdzą się w ogrodach obfitujących w wąskie, trudno dostępne zakamarki. Za pomocą dysz prostokątnych będziemy w stanie dotrzeć do każdego fragmentu naszego ogrodu.
Rozwiązanie świetnie sprawdzi się nawet przy bardzo wąskich fragmentach trawnika, wynoszących od 1 do 1,5 m.
Ponadto zraszacze statyczne:
- Nawadniają trawnik jednolitym płaszczem wody, dzięki czemu znacząco zwiększa się wydajność elementów nawadniających.
- Mogą działać tylko samodzielnie. Nie współpracują w obrębie jednej sekcji z żadnym innym rodzajem statyki.
- Dają możliwość pełnej regulacji kąta zraszania, zakresu ciśnieniowego (od ok. 1 do 3,5 bar) i rozstawu (0,9-5,5m). W celu rozplanowania swojego systemu zapoznaj się z paletą dysz, oferowanych przez poszczególnych producentów
Zraszacze rotacyjne, turbinowe
Jedne z najczęściej stosowanych rodzajów zraszaczy. Są to proste w obsłudze podzespoły nawadniające o wysokim zakresie regulacji kąta i zasięgu zraszania. Sposób ich działania będzie się różnił w zależności od zastosowanej w systemie technologii. Przykładowo – dla osiągnięcia precyzyjnej dawki opadu możemy zastosować zraszacze turbinowe z zębatą przekładnią, połączone z dyszami RainCurtain. Pozwoli nam to na nawadnianie ściśle określonego obszaru ogrodu poprzez wytworzenie kurtyny deszczowej.
Ponadto:
- Zraszacze rotacyjne świetnie sprawdzą się przy zróżnicowanym ukształtowaniu terenu. W połączeniu z zaworem stopowym mogą być z powodzeniem używane na pagórkowatych terenach.
- Możemy je stosować do nawadniania przydomowych ogródków, parków miejskich, boisk i irygatorów.
- Zakres działania zreszaczy turbinowych waha się od 4,6 do 29,6m – zależnie od ciśnienia mechanizmu dostarczającego wodę.
- Najczęściej stosowane są zraszacze średniego zasięgu 3504, sięgające od 4,6 do 10,7m oraz ich bardziej wydajna odmiana – 5004 o zasięgu 6,7-13,7m.
Jeżeli zaś chodzi o dysze rotacyjne, znakomicie sprawdzą się one przy instalacjach o mało wydajnym źródle wody oraz w konfiguracji, której celem jest maksymalne ograniczenie kosztów eksploatacji poprzez zmniejszenie ilości wydatkowanej wody.
Niższa efektywność dysz pozwala nam także zamontować więcej zraszaczy na jednej sekcji. Dysze rotacyjne są dość uniwersalnej – można je wykorzystać do nawadniania zarówno małych, jak i bardziej rozległych powierzchni. Zakres ich działania waha się od 3,5 do 9 metrów i pozwala na znaczne ograniczenie ilości wody używanej do nawilżania ogrodu.
Mikrozraszacze statyczne i turbinowe
Mikrozraszacze znakomicie sprawdzą się jako uzupełnienie właściwego systemu nawadniającego. Przeznaczone są one do użytku głównie pod koronami drzew i krzewów. Z pewnością docenią je właściciele sadów, szklarni i tuneli uprawowych. Często stanowią doskonałe rozwiązanie w sytuacjach, w których potrzebujemy bardzo małej przestrzeni zraszania lub przeprowadzamy niestandardową konfigurację, w której zaistnieje potrzeba wzbogacenia systemu o dodatkowe zraszacze o bardzo niewielkim zasięgu. Montaż mikrozraszaczy jest bardzo prosty – wystarczy połączyć je bezpośrednio do linii kroplującej,
Nawadnianie kropelkowe
Wyjątkowy rodzaj nawadniania, dostarczający wodę bezpośrednio do korzenia rośliny. Dzięki tak precyzyjnemu nawadnianiu minimalizujemy straty wody i zapewniamy naszym uprawom jej dokładnie wymierzone porcje. Przy zastosowaniu nawadniania kropelkowego straty wody będą wynosiły zaledwie 5-10%. Jedyną możliwością wystąpienia strat w efektywności nawadniania będą zatem tylko procesy, związane z parowaniem wody.
System wymaga jednak zasilania go stosunkowo czystą lub odpowiednio przefiltrowaną wodą. Tunelowa konstrukcja emiterów mogłaby w przeciwnym wypadku doprowadzić do zapychania się instalacji. Najlepszym sposobem zapobiegnięcia temu zjawisku jest stosowanie emiterów samoczyszczących o turbulentnym przepływie wody.
Nawadnianie kropelkowe najczęściej stosowane jest do nawadniania drzew i krzewów w rabatach lub żywopłotach. Możemy je stosować równocześnie z mikrozraszaczani jako świetny sposób nawadniania tarasów, kwiatów balkonowych i zielonych dachów. Zraszacze najlepiej sprawdzą się jednak przy nawadnianiu warzyw, owoców i roślin ozdobnych na otwartych terenach. Więcej informacji na ich temat znajdziesz w dziale wielkopowierzchniowe systemy nawadniające.
Dalekosiężne zraszacze młoteczkowe ( pola uprawne, sady, pastwiska, boiska)
Zraszacze przeznaczone do użytku wraz z oprzyrządowaniem zewnętrznym, takim jak trójnogi bądź inne stabilne konstrukcje. Tylko kilka modeli tego typu zraszaczy montujemy w ziemi jako mechanizm wynurzający się spod jej powierzchni pod wpływem ciśnienia napływającej do niego wody.
Konstrukcja zraszaczy dalekosiężnych pozwala na osiągnięcie znacznych zasięgów o promieniu nawet do 54 stopni. Świetnie sprawdzą się one w warunkach o ograniczonych możliwościach równomiernego rozprowadzenia systemu nawadniania.
Zraszacze są w pełni mobilne. Nawadnianie wielkich zagonów będziemy mogli rozdzielić na sektory, przenosząc je z miejsca na miejsce. Ich niewątpliwą zaletą jest wysoka odporność na podmuchy wiatru, uzyskiwana dzięki korzystaniu z wody pod bardzo wysokim ciśnieniem.
Specjalistyczne zraszacze antyprzymrozkowe pozwolą Ci zraszać uprawy unikając przemarzania roślin. Mogą one pracować nawet w temperatutze poniżej 0°C.
Zraszacze dalekosiężne ze względu na charakterystykę swojej pracy potrzebują bardzo dużych ilości wody. Źródła, zaopatrujące takie podzespoły powinny mieć w związku z tym wystarczająco wysoką przepustowość – w przeciwnym wypadku będziemy zmuszeni do zakupu odpowiedniego zestawu pomp, zdolnych do zasilenia zraszacza. Parametry techniczne dalekosiężnych zraszaczy wahają się pomiędzy 12,5- 54m zasięgu zraszania, co wiąże się z wydatkiem wody wynoszącym od 2,3 do 72m³ .